Υπολογιστές. Τι μπορούν να κάνουν πραγματικά;

Η ιδέα και μόνο ότι υπάρχουν πράγματα που οι υπολογιστές δεν μπορύν να κάνουν, είναι για ορισμένους έκπληξη. Καθώς η ταχύτητα και αποθηκευτική ικανότητα των υπολογιστών αυξάνονται, το αδύνατο θα γίνει δυνατό; Δυστυχώς όχι. Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και ορισμένα προβλήματα που φαίνονται απλά (όπως η κάλυψη ενός άπειρου επιπέδου με ένα μοτίβο) έχουν αποδεικτεί μαθηματικά μη υπολογίσιμη. Κανένας υπολογιστής δεν θα μπορέσει ποτέ να λύσει τέτοια προβλήματα σε καμία περίπτωση. Δεν είναι περιορισμός στο λογισμικό ή στο υλικό, αλλά των μαθηματικών: ακόμα και εξωγήινοι με δικού τους υπολογιστές θα αντιμετωπίσουν το ίδιο πρόβλημα. 

Το ίδιο άσχημα με τα άλυτα προβλήματα είναι τα δυσεπιλυτα προβλήματα (όπως για παράδειγμα αν υπάρχει στρατηγική στο σκάκι που να εξασφαλίζει την νίκη), που δεν μοπρεί να λυθεί μέσα σε ένα λογικό χρονικό διάστημα. Γρηγορότεροι υπολογιστές είναι άχρηστοι σε προβλήματα που χρειάζονται δισεκατομύρια χρόνια να λυθούν: ακόμα και παράλληλη επεξεργασία, όπου η εργασία μοιράζεται μεταξύ πολλών επεξεργαστών. 

Μια τρίτη κατηφορία προβλημάτων είναι τα λεγόμενα “NP-complete” κατηγορία προβλημάτων, με ποιογνωστό από τα οποία ο υπολογισμός της συντομώτερης διαδρομής που θα επιτρέψει σε ένα πωλητή να επισκεπτεί μερικές πόλεις, (η δημιουργία ενός σχολικού προγράμματος είναι ένα ακόμα τέτοιο πρόβλημα). Τα προβλήματα αυτά παρουσιάζουν ενδιαφέρον καθώς συμβαίνουν στην καθημερινή ζωή και η λύση ενος από αυτά θα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις. Δεν έχουν λυθεί προς το παρόν, αλλά δεν είναι ξεκάθαρα αν αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει λύση ή απλώς δεν έχει βρεθεί ακόμα. 

Ο κ Harel συμπεραίνει, άσχημα νέα. Υπάρχει μια υποψία ελπίδας: κβαντικοί υπολογιστές μπορεί μια μέρα να λύσουν μερικά από τα προβλήματα που σήμερα είναι αδύνατο να λυθούν. Και υπάρχει και αργυρή επένδυση, η μοντέρνα κρυπτογραφία ερευνά το γεγονός ότι ορισμένα πράγματα (όπως παραγοντοποίηση μεγάλων αριθμών) είναι δύσκολο στην παροχή ασφάλειας. Υπάρχουν και μερικά ακόμα πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν οι υπολογιστές, π.χ. να κάνουν μια συζήτηση για να πείσουν - πράγμα που είναι δύσκολο, αλλά για διαφορετικούς (και μάλλον αυθαίρετους) τρόπους.