Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Τεχνοφοβία και τεχνολαγνεία


Η εμφάνιση των νέων τεχνολογιών στους κύκλους της εκπαίδευσης προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, που μπορούμε να τις ταξινομήσουμε νοητά επάνω σε ένα ευθύγραμμο τμήμα. Κοντά στο ένα άκρο αυτού του τμήματος εμφανίζονται οι αρνητικές προς την τεχνολογία στάσεις, ενώ στο άλλο άκρο οι απόψεις που παρουσιάζουν την τεχνολογία σαν λύση για όλα τα προβλήματα. Όπως σε όλα τα ζητήματα, έτσι και σε αυτό θα πρέπει να αναζητήσουμε την αλήθεια κάπου στο ενδιάμεσο. Θα ονομάσουμε την τάση που παρατηρείται στο ένα άκρο «τεχνοφοβία» ενώ στο άλλο θα την πούμε «τεχνολαγνεία». Οι δύο όροι χρησιμοποιούνται σε αυτό το άρθρο σαν αντίθετοι.
Ο όρος «τεχνοφοβία» αναφέρεται στην αρνητική στάση απέναντι σε κάθε τι που προέρχεται από τις μοντέρνες τεχνολογικές εξελίξεις. Η άρνηση αυτή μπορεί να συνοδεύεται από γενικά ή ειδικά επιχειρήματα, εναντίων της τεχνολογίας. Οι πλέον μαχητικοί υποστηρικτές αυτής της τάσης ζητούν από τους συναδέλφους τους εκπαιδευτικούς να τους ακολουθήσουν στον πόλεμο κατά του τεχνικού εκσυγχρονισμού της παιδείας. Κατά γενική ομολογία, οι θέσεις τους θεωρούνται ακραίες. Ταυτόχρονα, υπάρχουν κι αυτοί που αποφεύγουν τις τεχνολογικές εξελίξεις χωρίς, όμως, να πιέζουν και τους υπόλοιπους να κάνουν το ίδιο. Αυτοί οι άνθρωποι διστάζουν να αγκαλιάσουν την εξέλιξη, συχνά φοβούμενοι το κόστος σε χρόνο και κόπο της μετάβασης στα σύγχρονα μέσα. Συνήθως, όμως, είναι θετικοί προς όσους έχουν την όρεξη να ασχοληθούν.
Ο όρος «τεχνολαγνεία» περιγράφει τη στάση των ανθρώπων που περιμένουν από την τεχνολογία τις λύσεις για όλα τους τα προβλήματα ή που, απλώς, αποδέχονται άκριτα κάθε τεχνολογική καινοτομία που εμφανίζεται. Συχνά, στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στις πλέον μοντέρνες τεχνολογικές εξελίξεις, υποτιμώντας τους υπόλοιπους παράγοντες που σχετίζονται με το έργο τους. Άλλες φορές, πάλι, δοκιμάζουν τεχνολογικές καινοτομίες στην εκπαίδευση με επιπόλαιο τρόπο και χωρίς να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας, υποβιβάζοντας, έτσι, το υπόλοιπο διδακτικό τους έργο.
Η εκπαίδευση θα ωφεληθεί πολύ ουσιαστικά από τα επιτεύγματα τις τεχνολογίας, όπως μας δείχνουν τα στατιστικά από τα εκπαιδευτικά συστήματα των προηγμένων χωρών (Σκανδιναβικές χώρες, Καναδάς, Μεγάλη Βρετανία, Αυστραλία κ.α.) που προηγούνται σε αυτό τον τομέα. Ωστόσο, για να μιμηθούμε σωστά το παράδειγμά τους, θα πρέπει να εντάξουμε τις τεχνολογίες αυτές προσεκτικά και βάση σχεδίου. Η προσαρμογή των εκπαιδευτικών θα πρέπει να είναι ήπια, ώστε να μη διαταραχθεί σε κανένα σημείο η ομαλή πορεία των μαθημάτων.
Ο δρόμος προς το σχολείο του μέλλοντος απαιτεί την ουσιαστική συμβολή των εκπαιδευτικών. Σε αυτή την προσπάθεια δεν βοηθάνε ιδιαίτερα ούτε οι τάσεις τεχνοφοβίας, αλλά ούτε και οι τάσεις τεχνολαγνείας, που όταν εκδηλώνονται στον ίδιο χώρο, θρέφουν η μία την άλλη. Η μεν τεχνοφοβία δαιμονοποιεί κάθε καινοτομία εμποδίζοντας την ελληνική εκπαίδευση να δραπετεύσει από το τέλμα της, η δε τεχνολαγνεία ενέχει τον κίνδυνο παράβλεψης των ουσιαστικών προβλημάτων τόσο της παιδείας γενικά όσο και των συγκεκριμένων περιστάσεων που ανακύπτουν στην κάθε εκπαιδευτική μονάδα. Η πλέον ώριμη αντιμετώπιση είναι να ζυγίζει κανείς τα πραγματικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε τεχνολογικής λύσης, να συμβουλεύεται τις εμπειρίες πιθανών πρωτοπόρων στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, να είναι διατεθειμένος να συμβάλει στο όλο εγχείρημα με την προσωπική του προσπάθεια μέσα στην τάξη και πάνω απ’ όλα να αξιολογεί τα πιθανά τεχνολογικά εργαλεία με γνώμονα το καλό της παιδείας και τις ανάγκες του εκπαιδευτικού ιδρύματος στο οποίο λειτουργεί.
Υπηρεσία Ενημέρωσης Ε.Ε.Σ. Πληροφορικής «Διαδίκτυο»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου